چه کسانی قادر به تشخیص اوتیسم هستند؟

پزشکان: روانپزشک اطفال، نورولوژیست اطفال، متخصص اطفال

پیراپزشکان: کاردرمان، گفتاردرمان، روانشناس کودک

پزشکان و پیراپزشکان اغلب از طریق ترکیبی از مصاحبه با والدین، مشاهدات بالینی و به کارگیری معیارهای دی اس ام به تشخیص می رسند.

علایم اوتیسم(اتیسم) در نسخه پنجم دی اس ام

اختلال فراگیر

*اختلال فراگیر در ارتباط گرفتن و تعامل با دیگران که با نشانه های زیر بروز می کند:

• نقص در رفتارهای غیر کلامی و ارتباط اجتماعی برای مثال غیر عادی بودن تماس چشمی و زبان بدنی در کودک،نقص در فهم و استفاده از تظاهرات چهره و ژست های بدنی و دست ها[*]نقص در درک روابط اجتماعی و هیجانی برای مثال در گفتگو های عادی به علت عدم توانایی در بیان احساسات و هیجاناتش دچار شکست می شود و نمی تواند پاسخ مناسبی نشان دهد.[*]اختلال در گسترش و درک روابط انسانی معمول برای مثال ناتوانی در دوست یابی و شرکت در بازی های تخیلی و سازگاری با هم سن و سالانش

رفتار های تکراری*رفتارهای تکراری و پردازش حسی و حرکتی غیر طبیعی که حداقل در دو زمینه از موارد زیر بروز کند

• انجام حرکات یا استفاده از کلام تکراری برای مثال چ خاندن اشیا یا تکرار عبارات خاص[*]اصرار به انجام الگوهای رفتاری و آداب خاصی در انجام فعالیت ها برای مثال خوردن غذا های تکراری یا حفظ تشریفات خاصی برای فعالیت های روزمره[*]علایق محدود و ثابت برای مثال دلبستگی شدید به اشیاء غیر عادی[*]پاسخ نامناسب به محرک های حسی محیط برای مثال بو کردن یا لمس کردن بیش از حد اشیاء یا درک نکردن س درد یا گرما

این نشانه ها باید در حال حاضر یا در تاریخچه کودک خود را نشان دهند . هیچ کس هنوز نمی داند چرا این همه علائم متفاوت در کنار هم جمع می شوند. هنوز در مغز یک مرکز خاص برای اوتیسم مطرح نشده است. مرکزی که همه این حوزه ها را با هم کنترل کند. اما دسته بندی علائم آن قدر قابل توجه است که در اکثر موارد الگوی کلی قابل تشخیص استروش های تشخیص اوتیسم(اتیسم)

تماس چشمی

نوزادان طبیعی ترجیح می دهند بیش از هر چیز دیگری به چهره نگاه کنند اما کودکان دارای اوتیسم چنین ترجیحی ندارند.بعضی از آن ها تمام تلاششان را برای فرار از تماس ها چشم می کنند. وقتی والدین در میدان بینایی شان قرار می گیرند سرشان را یا نگاهشان را برمی‌گردانند برخی از آنها هم تماس چشمی مختصری برقرار می کنند اما به سبک خودشان یعنی خودشان ممکن است یک تماس چشمی مختصر برقرار کنند اما وقتی فرد دیگر سعی می کند با آنها تماس چشمی برقرار کند پاسخ نمی‌دهند این الگو را ( تماس چشمی یکطرفه) می نامیم.

بچه های دارای اوتیسم در پیوستن به توجه مشترک با مشکل مواجه اند یعنی نمی توانند همزمان با یک بزرگسال به یک شی نگاه کنند آنها نمی‌توانند به شی در مورد نظرشان اشاره کنند سپس نگاهی به مخاطبشان بیاندازند و ببینند که آیا منظور او را فهمیده است

ارتباط با دیگران

مادر یک کودک دارای اوتیسم:تمام دوران بارداری به امید آن بودم که ببینمش باهاش ارتباط بگیرم ! اما هنوز تا الان که ۴ سالش شده احساس می کنم ندیدمش

ناتوانی کودک در برقراری ارتباط با دیگران، والدین کودک را بیشتر از هر کدام از علائم اوتیسم اذیت میکند. معمولا والدین می‌گویند کودکشان در دنیای خودش است .کودکی که در بده- بستان در روابط اجتماعی و عاطفی شرکت نمی‌کند.بده- بستان هایی که لازمه ارتباط با دیگران است. یکی از مادران می‌گفت کودکم بین ماست اما با ما نیست.

این عدم تقابل ارتباطی ممکن است بعد از تولد آشکار شود و از تماس چشمی ضعیف در نوزادی یا نوپایی شروع و تا مشکل در بازی های تعاملی در کودک پیش‌دبستانی یا ناتوانی در فهم پدیده ها از منظر دیگران در کودک دبستانی یا یک بزرگسال ادامه یابد. ارتباط گرفتن با یک کودک دارای اوتیسم مثل تلاش برای گرفتن موج رادیویی یک ایستگاه دور است که گاهی کاملاً شفاف موج را می گیرد و گاهی پر از نویز می شود، کودک دارای اوتیسم نیز ممکن است لحظاتی یک ارتباط چشمی خوبی داشته باشد و سپس به درون دنیای خودش برود.

مهارت های کاربرد شناختی

اکثر والدین بزرگتر ها بدون اینکه آگاه باشند هنگام صحبت با کودک با صدای زیر و نوای موزون حرف میزنند. وقتی یک کودک سه ماهه به صدای آهنگین مادرش گوش می دهد، سپس با قان وقون به او پاسخ می‌دهد شکلی از مکالمه رخ می دهد. یک بده بستان آوایی را کاربردشناختی می نامند.

متاسفانه مهارتهای کاربرد شناختی در کودکان دارای اوتیسم یا وجود ندارد یا دچار نقص است. مشکلات کاربرد شناختی در کودکان دارای اوتیسم شکل‌های تفاوتی دارد. بعضی از کودکان دارای اوتیسم اصلا گفتار کسب نمی کنند. اگرچه برخی از کودکان نیز به تک کلمات دست می یابند اما از آنجایی که به ارزش کاربرد شناختی آن پی نمی برند و از آنها به عنوان ابزاری برای رسیدن به احتیاجات شان استفاده نمی کنند، کلمات شان به تجریش کاهش یافته و حذف می‌شود.

برخی از کودکان دارای اوتیسم نیز گفتارشان را حفظ می‌کنند اما گفتارشان صرفاً مجموعه ای از محفوظات و واگو واگویه هاست که فاقد ارزش کاربرد شناختی است. برخی از والدین این گفتار کودک شان را دال بر باهوش بودن آنها می‌دانند اما چنین زبانی ارزش کاربرد شناختی کلمات ساده‌ای مثل بابا و مامان را هم ندارد. والدین این کودکان معمولا می گویند کودکشان حرف میزند اما ارتباط برقرار نمی کند .

بعضی از کودکان دارای اوتیسم کلمات و عبارات را تکرار می‌کنند. به این رفتار اکولالیا یا پژواک گوئی می گویند که شامل پژواک گوئی فوری و پژواک گوئی تاخیری و دیالوگ گوئی می باشد. در پژواک گوئی فوری کودک گفته مخاطب را بلافاصله تکرار می‌کند. مثلاً مادری می گوید: (آب میخوری؟ کودک هم فورا می گوید آب میخوری؟) در پژواک گوئی تاخیر آنچه دیگران را در یک موقعیت به او گفته اند را تکرار می‌کند. مثلا کودک زمین می‌خورد. بعد از آن می‌گوید خوبی؟ ‌یا چیزیت نشد؟

رفتارهای تکراری

تکرار کردن ذاتا امر نادرستی نیست. تکرار، مهارت فرد را زیاد می کند. اما آیا بین تکرار و تمرین فرق وجود دارد؟ تمرین یک کار، یک آهنگ یا یک بازی، انجام آن را آسانتر کرده و یک حس امنیت خلق می‌کند اما رفتارهای تکراری کودکان دارای اوتیسم بیش از اندازه و گاهی مفرط است و حاکی از عدم انعطاف پذیری شناختی! کودکان دارای اوتیسم به دلایل مختلفی در دام رفتارهای تکراری می افتند. گاهی اوقات یک رفتار را بارها و بارها تکرار می کنند گویی که سوزنشان گیر کرده است! نمی توانند دست از تکرار آن بکشند. این علامت در جاماندگی نامیده می‌شود و یکی از علائم نقایص نورولوژیک است و مثل فلج اندام پس از یک سکته مغزی یا یک بیماری نورولوژیک ظاهر می شود.

در مورد کودکان دارای اوتیسم در جاماندگی با رفتار متضادش یعنی تکانشگری جفت است. مثل تب و لرز در سرماخوردگی، کودک اوتیسم هم بین درجاماندگی و تکانشگری در حرکت است! یک لحظه درگیر در جاماندگی است و چند لحظه بعد یک رفتار تکانشی ظاهر می کند و این یک چالش واقعی است. گاهی اوقات نیز تکرار و تمایل به یکنواختی یک استراتژی جبرانی است.

تصور کنید نابینا شده اید. در این صورت شما ترجیح می‌دهید که چیدمان وسایل خانه تان تغییر نکند. این ترجیح ناشی از یک ضایعه نورولوژیک نیست بلکه یک راهکار جبرانی است. چرا که شما قادر به دیدن اشیا نیستید و انطباق با یک محیط جدید برای تان دشوار و هزینه بردار است. گاهی کودکان دارای اوتیسم هم چون نمی توانند معنی وقایع روز مره را درک کنند ترجیح می دهند بر عادات تکیه کنند. گاهی اوقات نیز کودکان دارای اوتیسم برای آرام کردن شان به تکرار پناه می برند.

ما هم از این امر گاها استفاده می‌کنیم. برای خواباندن کودک او را تکان می دهیم یا برای تسکین اعصابمان به صندلی گهواره ای یا یک تاپ پناه می بریم. به همین ترتیب انجام رفتارهای تکراری به کودکان دارای اوتیسم کمک می کند تا خود را آرام کند. هر چند ممکن است افراطی جلوه کند. اما به خاطر داشته باشید که اگر صبرمان را در مقابل این رفتارها از دست بدهیم این رفتارها تشدید خواهد شد و ما را بیشتر آزار خواهد داد. چرا که آرامش را از کودک دارای اوتیسم می گیریم و اوبرای رهایی از این تنیدگی دوباره به این رفتارهای تکراری پناه خواهد برد! کودک دارای اوتیسم منشی متفاوت دارد

http://mehdisaber.com/%d8%aa%d8%b4%d8%ae%db%8c%d8%b5-%d8%a7%d8%aa%db%8c%d8%b3%d9%85/